Op 30 september gebeurde iets opmerkelijks: de Landelijke CliëntenRaad (LCR) gunde ook iemand die stottert het woord om tijdens de kennismakingssessie met de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) te spreken.
De minister wilde zich goed voorbereiden op het WIA-debat in de Tweede Kamer en was nieuwsgierig naar de ervaringen van mensen die met de WIA te maken hebben. Echter, in plaats van alleen mensen met een WIA-indicatie, wist Dini Zeggelaar,die zelf stottert en niet onder deze regelgeving valt, toch het gesprek met de minister aan te gaan. Hiermee vestigde zij de aandacht op een groep mensen met een beperking die vaak buiten de officiële regelingen, zoals de banenafspraak, vallen.
De vergeten groep op de arbeidsmarkt
Zij slaagde erin om de aandacht te vestigen op een problematische realiteit die al te vaak genegeerd wordt. Er is een grote groep mensen met een beperking die buiten de WIA, Wajong of doelgroepregister / banenafspraak valt, maar die toch negatieve gevolgen ondervindt van de bestaande regelgeving. Ondanks hun beperking, hebben zij geen toegang tot subsidies of werkgeversvoorzieningen voor gehandicapten, waardoor zij een ongelijke concurrentiepositie op de arbeidsmarkt hebben.
Het belang van subsidies en erkenning
Tijdens het gesprek hield ze een krachtig betoog voor de minister:
“Ik kom op voor mensen met een beperking die geen WIA of Wajong hebben en buiten het doelgroepregister vallen.
Een groep van hen ervaart extra problemen. Mij werd in sollicitatiegesprekken weleens gevraagd:"jij stottert, zit daar subsidie op?" Nee, en dan kan ik gaan. Het gaat niet meer om wat ik kan, het gaat om subsidie.
Zonder label komen wij niet in de statistieken voor. Agenda's gaan over mensen met labels, zoals WIA. Als labelloze is het daardoor moeilijk om onze problemen op de kaart te zetten.
Dat ergens een grens getrokken is, aanvaard ik. Maar, zorg er voor dat de mensen met een handicap die niet in het doelgroepregister vallen, daar geen hinder van ondervinden.
Stotteren compenseren met andere competenties wil nog weleens lukken. Het compenseren van stotteren plus het mislopen van financieel voordeel, is een stuk lastiger”.
Haar boodschap was duidelijk: zonder officiële indicatie vallen deze mensen buiten de bestaande subsidies voor arbeidsbeperkten, wat hun kansen op de arbeidsmarkt drastisch verkleint. Naast het compenseren voor hun beperking, moeten zij ook nog eens compenseren voor het gebrek aan financieel voordeel dat hun collega’s met een WIA-, Wajong- of doelgroepregister- / banenafspraak-indicatie wél hebben. Ook komen zij zonder label niet voor in de statistieken en krijgen geen erkenning in beleidsagenda’s.
Dit raakt aan de kern van de strijd voor een eerlijkere arbeidsmarkt: inclusie moet niet afhankelijk zijn van subsidies of financiële prikkels, maar van een intrinsieke motivatie van werkgevers om te investeren in diversiteit en integratie op de arbeidsmarkt.
Meer dan een luisterend oor
Minister Van Hijum luisterde aandachtig naar Dini’s betoog en maakte aantekeningen. Het was duidelijk dat de boodschap aankwam. Dini benadrukte dat mensen die stotteren, net als iedereen, waardevolle kwaliteiten hebben. Toch krijgen zij te maken met meer vooroordelen en obstakels. “Zij moeten altijd meer doen dan een ander om aan werk te komen”, vulde de voorzitter aan. Je krijgt altijd het nadeel van de twijfel.
VN-verdrag handicap en integratie op de arbeidsmarkt
Dit pleidooi sloot naadloos aan bij het bredere doel van de minister om een inclusieve arbeidsmarkt te bevorderen, waarin iedereen een eerlijke kans krijgt.
Het bespreekbaar maken van de problemen rondom stotteren en andere onzichtbare beperkingen is van cruciaal belang om positieve veranderingen te realiseren.
Verandering begint bij het bespreekbaar maken
Dit gesprek met de minister was een mijlpaal voor mensen die stotteren en problemen op de arbeidsmarkt ervaren. Na 14 jaar lobby en investeren in contacten is het Stichting Support Stotteren gelukt om deze problematiek op de kaart te zetten op het hoogste politieke niveau. En dat is precies wat nodig is om verandering te bewerkstelligen. Problemen moeten eerst worden aangekaart bij degenen die invloed kunnen uitoefenen.
Helaas toont niet elke organisatie diezelfde toewijding op het gebied van belangenbehartiging voor mensen die stotteren. Zo koos de Nederlandse Stottervereniging Demosthenes ervoor om deze belangrijke taak naast zich neer te leggen, ondanks het belang dat hun eigen Algemene Ledenvergadering inzag. Maar waar één deur sluit, gaat een andere open: Stichting Support Stotteren heeft deze handschoen opgepakt en werkt via coalities op meerdere terreinen succesvol samen.
De strijd voor een inclusieve toekomst gaat door
Het is tijd dat er gekeken wordt naar wat écht nodig is voor mensen met beperkingen. De WIA-keuring richt zich nu vooral op de economische verdiencapaciteit, maar het sociale aspect wordt vaak vergeten. Hoe werkgevers aankijken tegen een beperking, of hoe iemand functioneert op de werkvloer, zou veel zwaarder mee moeten wegen. En misschien wel het allerbelangrijkst: sociaal handelen mag niet afhankelijk zijn van financieel voordeel voor werkgevers! Het investeren in de kwaliteiten van werknemers en op hen te vertrouwen, in plaats van ze te zien als een risico, is de weg naar een duurzamere en inclusievere arbeidsmarkt.
Het gesprek met minister Van Hijum was een krachtig signaal: ook mensen zonder label verdienen een stem. Dit is nog maar het begin, maar het is duidelijk dat de strijd voor erkenning, begrip en inclusie doorgaat.
